Konsinye Satış Nedir?

Satış işlemleri, satıcı ve alıcı arasında her daim dolaysız bir şekilde gerçekleşmeyebilir. Bazı alışverişlerde satıcı malın, nihai alıcısına satılmasında bir komisyoncunun veya konsinyenin olmasını isteyebilir.

Komisyoncu ile konsinanyasyon birbirinden iki farklı kavram gibi gözükse de birbirinden çokta bağımsız kavramlar değildir. Konsinyenin anlamı mülkiyet devri gerçekleşmeden, malların satış sorumluluğu olan bir kişiye verilmesidir. Konsinye işlemi, bir işletmenin daha önce tespit edilen bir fiyata göre satılmak üzere diğer bir işletmeye geçici mal verilmesidir. Bu durumda, bir işletme mallarının bir kısmını satmak amacıyla ve geçici olarak diğer bir işletmeye verilmesidir. Verilen malın mülkiyetinin değil, yalnızca zilyetliğinin devri geçerlidir. Konsinye satışta mallar; gönderenin tespit edeceği fiyatlarla müşterilere satılmak üzere gönderenin zilyetliğine verilir. Malı gönderen işletmeye veya satıcıya konsinyatör denir. Malı satmak amacıyla teslim alan tüccar veya işletmeye ise konsinye denir. Yapılan bu işlem türüne de konsinyasyon usulü satış adı verilir.

Konsinye işleminde, malın konsinyeye verilmesi satışa uygulanmadığından, eşyanın mülkiyetinin devri gerçekleşmez. Kısacası, konsinye, konsinyatörün satış temsilcisi durumu ortaya çıkar.

Konsinyasyon usulüyle yapılan mal satışlarında, alıcının malı konsinyeden satın alması ile mal sahibinin konsinyeye mal satması aynı zamanda gerçekleşir. Konsinye satış işlemi, satılacak malın konsinyeye verilmesi ve konsinye ile birlikte aktif olarak satışının gerçekleşmesi olarak iki durumla gerçekleşir. Konsinyasyon suretiyle satışta konsinye malı kendi şahsına ve tarafına satar. Konsinyasyon usulüyle satışta, satışın kar ve zararı konsinye yiyenindir. Konsinye malı tespit edilen bedelden yukarı satmak suretiyle kar elde edebilir. Komisyoncular ve konsinyasyon usulüyle yapılan satışlarda, satılmak üzere bekleyen malın mülkiyeti satış yapılıncaya kadar malı gönderenin üzerinde kalır. Konsinasyon usulüyle yapılan satışla komisyoncu aracılığıyla yapılan satış arasındaki en önemli fark, konsinasyon usulü ile gerçekleşen satış işleminde konsinyenin kendi adına satış yapıp kar veya zarar yapabilirken, komisyoncu aracılığıyla yapılan satış işleminde komisyoncunun satıcı hesabına satış ya­pıp satış tutarı ile komisyon almasıdır.

·      Konsinye

·      Konsinye usulü satış

·      Konsinye satışın özellikleri

Komisyonculara Konsinye Mal Gönderilmesi

Komisyonculara konsinye mal gönderilmesi şu şekilde gerçekleşir. Komisyoncu vasıtasıyla yapılan bu işlemlerin hukuki süreci Borçlar kanun

unda düzenlenmiştir. Ayrıca KDV Kanunun 10 uncu maddesinde de bu görebilir. Öncelikle Borçlar Kanunundaki hükümlere uygun şekilde düzenlenecek bir konsinye satış sözleşmesi ile bu gerçekleşir. Aksi halde konsinye satıştan değil kesin satış hükmü ortaya çıkar. Öte yandan, konsinye komisyoncuya ya da konsinyeye mal verilmesi durumunda ise, gönderilecek mala uygun şekilde sevk irsaliyesi yapılması gerekir. İrsaliye düzenlenirken dikkat edilmesi gereken hususlar şu şekildedir:

·      Konsinye satışı kesin satıştan ayırmak için sevk irsaliyesinin uygun bir yerine okunaklı olarak, tarihi ve varsa numarası ile irsaliyenin konsinye satışta ait olduğuna dair şerh belirtilir.

·      Böylece, belirtilmiş olan irsaliyeye ait faturanın da bu tarihten itibaren 10 gün içinde değil, Malın komisyoncu tarafından kesin satışına ait bildirinin konsinyatöre 10 gün içinde kesin alıcı adına uygulanması gerekir.

·      Öte yandan, kesin alıcı adına fatura düzenlenirken de konsinye irsaliyesinin tarih ve sayısı ile komisyoncu tarafından yapılan kesin satış tarihin faturanın uygun bir şekilde yazılması gerekir.

Konsinyasyon Suretiyle Satılmak Üzere Malın Konsinyeye Gönderilmesi

Konsinyasyon suretiyle satılmak üzere malın konsinyeye gönderilmesi şu işlemlerle gerçekleşir. Öncelikle, konsinye mal gönderme işlemi satış sözleşmesine dayanmamaktadır. Bu durumda, konsinye maldan satılmayanlar konsinyatörün malları arasında gözükür. Bu işlemler, Satışa aracılık eden konsiyatörden satışa aracılık ettiği için komisyon talep etmemekte satışını yaptığı mala kendi karını uygulayabilmektedir. Konsinyasyon usulü ile gönderilen konsinye malın kesin alıcısının satın alması ile mal sahibinin konsinye ye ye mal satışı aynı anda gerçekleşmektedir. Bir başka deyişle, konsinye satış işlemi, satılacak malın konsinye ye ye gönderilmesi ve konsinye tarafından malın fiili satışının yapılması iki aşamada olur. Bunlar şu şekildedir: 

·      Mal konsinye ye ye gönderilirken sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekir.

·      Konsinye gönderilen malın konsinye'nin alıcı adına fatura kesmesi gerekmektedir.

·      Bunun haberini alan alan konsiyatör de konsinye adına kesin satış faturası düzenleyecek ve satış faturasına konsinye irsaliyesinin tarih ve numarası okunaklı bir şekilde yazmalıdır. 

Konsinye Satışın Sağladığı Avantajlar 

Konsinye satış, bir tedarikçi veya üretici ile satıcı arasında yapılan özel bir satış yöntemidir. Bu yöntemde, tedarikçi veya üretici malı satıcıya gönderir ve satıcı malı stoklarında tutar. Ancak malın fiili satışı gerçekleşmediği için, satıcı malı sattığı zaman tedarikçiye ödeme yapar.

Konsinye satışın avantajları vardır. Öncelikle, satıcılar için stok riskini azaltır. Malı satın almadan önce satıcılar, malın talep edilip edilmeyeceğinden emin olmak için pazarda deney yapabilir. Bu şekilde, talep tahminlerinde daha doğru olabilir ve yanlış tahminler sonucu stokta kalan ürünlerin maliyetini azaltabilirler. 

Öte yandan, konsinye satış, tedarikçiler için de avantajlıdır. Ürünlerini yeni pazarlara ulaştırma imkanı sağlar ve satıcıların yerel pazar bilgisinden faydalanmalarını sağlar. Aynı zamanda tedarikçiler, ürünlerinin pazardaki performansını daha yakından takip edebilir ve geri bildirim alabilirler. Son olarak, konsinye satış, satıcılar ve tedarikçiler arasında bir ortaklık ilişkisi oluşturabilir. Satıcılar, tedarikçinin ürünlerini satarak kar elde ederken, tedarikçi de daha geniş bir müşteri tabanına ulaşır. Bu alışveriş, uzun vadeli bir ilişki kurmaya ve karşılıklı güveni artırmaya yardımcı olabilir. Bu avantajlar, konsinye satışın hem satıcılara hem de tedarikçilere esneklik, risk azaltma ve ortaklık faydaları sağladığını gösterir. Fakat, her iki tarafın da doğru stratejiler ve etkin iletişimle bu modeli başarılı bir şekilde uygulaması önemlidir.